Category: ក្រពះពោះវៀន

រកឃើញថ្មីពីវិធីព្យាបាន និងការពីជំងឺក្រពះពោះវៀន

លទ្ធផលនៃការសិក្សាដោយប្រើប្រាស់បេតាគ្លូខេន (Beta-Glucan 1,3 / 1,6) ចំរាញ់ចេញពីផ្សិតដំបែខ្មៅ (Black yeast) បានបង្ហាញពីផលប្រយោជន៏ នៃសារជាតិគ្លូខេន លើមុខងាររបាំងការពារពោះវៀន  ។ បេតាគ្លូខេន ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ ស្ដីពីប្រសិទ្ធភាព ព្យាបាល និងការពារពី ជំងឺពោះវៀន ។(1)

ស្របគ្នានេះដែរ ការសិក្សាមួយទៀត បង្ហាញថាអាហារបំប៉ន ដែលមានសារធាតុ បេតាគ្លូខេន (beta-glucan) inositol និងអង់ស៊ីមរំលាយអាហារ ជួយកាត់បន្ថយការហើម ហើមពោះ និងការឈឺចាប់ ធ្វើអោយប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពរបស់អ្នក ជំងឺទាក់ទងនឹងក្រពះ” ។(2)

 

ប្រភព៖

(1) Mall John-Peter, Casado-Bedmar M, et al, “A B-Glucan -Based Dietary Fiber Reduces Mast Cell-Induced Hyperpermeability in Ileum From Patients with Crohn’s Disease and Control Subjects,’ Inflammatory Bowel Diseases, Vol 24, Issue 1 pp 166-178, PMID 29272475, Jan 1, 2018:

(2) Spagnuoto R, Cosco C et al, “Beta-glucan, inositol and digestive enzymes improve quality of life of patients with inflammatory bowel disease and irritable bowel syndrome.” Eur Rev Med Pharmacol Sci, Supply:102-107, PMID: 28724171, June 21, 2017.

អំពីជំងឺរលាកក្រពះ

សព្វថ្ងៃប្រជាជនកម្ពុជាមានអត្រាកើនឡើងខ្ពស់នៃជម្ងឺរលាកក្រពះ។

ជំងឺរលាកក្រពះ គឺជាការរលាកនៃស្រទាប់ក្រពះ។ 

វាអាចកើតមានឡើងនៅពេលដែលអាសុីតក្រពះកើនឡើងដែលអាចបំផ្លាញដល់កោសិកាស្រទាប់ក្រពះ។

រោគសញ្ញា

ភាពមិនស្រួលក្នុងពោះផ្នែកខាងលើ ចង្អោរ និងក្អួតគឺជារោគសញ្ញាទូទៅបំផុតនៃជំងឺរលាកក្រពះ ។ ជំងឺរលាកក្រពះអាចបណ្តាលឱ្យហូរឈាម ដែលអាចមើលឃើញនោពេលក្អួត ឬ លាមកប្រែពណ៌ខ្មៅ។ 

កត្តាបង្កដែលអាចអោយមានជំងឺរលាកក្រពះរួមមាន

ការសេពគ្រឿងស្រវឹង អាហារមានជាតិគីមីហួសហេតុ និងប្រើឳសថ ដូចជាអាស្ពីរីន 

ការថែរក្សាខ្លួនឯង

ចៀសវាងការជក់បារី ពិសារស្រា អាហារ និងភេសជ្ជៈ ដែលបង្ករផលរំខាន់ ឬពិបាកដល់ក្រពះ ។ 

ការប្រុងប្រយ័ត្ន 

  • ការប្រើថ្នាំព្យាបាលច្រើនពេក ដែលផ្ទុកជាតិម៉ាញ៉េស្យូម អាចបណ្តាលឱ្យរាគ។ 
  • ជាតិកាល់ស្យូម  ឬថ្នាំអាសេតាន ដែលមានជាតិអាលុយមីញ៉ូមអាចបណ្តាលឱ្យទល់លាមកបាន។ )
  • ចៀសវាងថ្នាំអាស្ពីរីន, ibuprofen, ketoprofen និង naproxen sodium ។ ថ្នាំទាំងនេះ អាចបង្កឱ្យមាន ឬធ្វើឱ្យរលាកក្រពះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។

*****ប្រសិនបើការឈឺរបស់អ្នកបន្ដរយៈពេលលើសពី1សប្តាហ៍ សូមព្យាយាមស្វែងរការការព្យាបាលជាបន្ទាន់។

ប្រភព៖ Hagen, P.T. ed., 1999. Mayo clinic guide to self-care: answers for everyday health problems. Mayo Foundation for Medical.

វិធី បំបាត់ ទល់ពោះ ឬហើមពោះ 

ដើម្បីកាត់បន្ថយការហើមពោះ និងមិនដើរខ្យល់ សូមសាកល្បងតាមការណែនាំដូចខាងក្រោមៈ

  • បរិភោគ យឺត ៗ កុំបង្ខំ ។ 
  • បរិភោគអាហារមានសារធាតុចិញ្ចឹមតិច និងមិនមានជាតិខ្លាញ់។
  • ជៀសវាងការទំពារស្ករកៅស៊ូ ឬជញ្ជក់ស្ករគ្រាប់រឹង។
  • ផឹកទឹកដោយប្រើបំពង់បឺត ដោយមានដែកកំណត់ ឬផឹកទឹកពីដប់ដែលមានមាត់តូច។ 
  • កាត់បន្ថយការការបរិភោគភេសជ្ជៈមានជាតិហ្គាស និងស្រាបៀរ។
  • កុំជក់បារី ។
  • ព្យាយាមគ្រប់គ្រងស្ត្រេស ដែលអាចបង្កឱ្យមាន ការលេបខ្យល់កាន់ច្រើនចូលពោះ ។
  • កុំបង្ខំខ្លួនឱ្យភើ ។
  • ជៀសវាងការចូលដំណេក ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីបរិភោគ ។
  • សាក់ល្បងតមអាហារ ដែលអ្នកកត់ចំណាំ បង្កឲ្យអ្នក ទល់ខ្យល់ ដូចជា សណ្តែក ស្ពៃក្តោប ឆាថាវ ខ្ទឹមបារាំង សណ្ដែកបណ្ដុះ ចេក ទំពាំងបាយជូគ្រាម ទឹកដោះគោ ការ៉េម និងទឹកដោះគោទឹកកក ជាដើម ។
  • កាត់បន្ថយការបរិភោគផលិតផលទឹកដោះគោ។ 

ការប្រើផលិតផលប្រឆាំងនឹងហ្គាស អាចជួយបាន។ ថ្នាំផលិពីធ្យូង ក៏អាចជួយបានដែរ។

ការឈឺចុកចាប់ក្រពះ ផ្សារ ឬរមួលអាចបណ្តាលមកពីការកើនឡើងនៃខ្យល់នៅក្នុងពោះ  ។ ការឈឺនេះ ច្រើនតែកើតឡើងនៅផ្នែកខាងក្រោមពោះខាងស្តាំ និងផ្នែកលើខាងឆ្វេង និង ប្តូរទីតាំងឈឺម្ដងអីញ្ចេះម្ដងអញ្ចុះ យ៉ាងរហ័ស។ អ្នកអាចកត់សំគាល់ពីអារម្មណ៍ “រលាក” នៅក្នុងពោះ។ ការឈឺដោយសារមិនដើរខ្យល់ អាច​​​បង្កឲ្យមានការឆ្លងមេរោគក្នុង ក្រពះពោះវៀន ឬរាគ។

ប្រភព៖ Hagen, P.T. ed., 1999. Mayo clinic guide to self-care: answers for everyday health problems. Mayo Foundation for Medical.

ប្រុងប្រយ័ត្ន គ្រោះថ្នាក់នៃការប្រើថ្នាំបញ្ចុះលាមក 

និយាយតាមបច្ចេកទេស ការទល់លាមក គឺជាការបត់ជើងមកមាន លាមករឹង តិចជាងបីដងក្នុងមួយសប្តាហ៍។ អ្នកក៏អាចមានអារម្មណ៍ហើមពោះ និងចង្អោរទ្រងមិនស្រួលខ្លួនម្តងម្កាលដែរ។ ការទល់លាមកគឺជារោគសញ្ញា តែមិនមែនជាជំងឺទេ។ កត្តាបង្ករបង្កឲ្យ ទល់លាមក រួមមានការទទួលទានជាតិទឹកមិនគ្រប់គ្រាន់  របបអាហារមិនល្អ បរិភោគមិនទៀងទាត់ អាយុ កង្វះសកម្មភាព ការមានផ្ទៃពោះ និងជំងឺ។ ការប្រើប្រាស់ឳសថផ្សេងៗ ក៏អាចបណ្តាលឱ្យទល់លាមកផងដែរ។ ទោះបីជាការទល់លាមកអាចជាការរំខានយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយ ស្ថានភាពនៃអាការៈនេះ មិនមានអ្វីធ្ងន់ធ្ងរទេ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយប្រសិនបើវានៅតែបន្តកើតមាន ការទល់លាមកអាចបណ្តាលឱ្យមានផលវិបាក ដូចជាជំងឺឬសដូងបាត និងស្នាមប្រេះ ឬដាច់រលាត នៅរន្ធគូថ ។

 

មនុស្សភាគច្រើនប្រើប្រាស់ថ្នាទំលាក់លាមក ពេលមានបញ្ហាទល់លាម តែ ការប្រើថ្នាំបញ្ចុះលាមកច្រើនពេកអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ ។

ការប្រើប្រាស់ថ្នាំបញ្ចុះលាមកច្រើនពេក ពិតជាអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ និងធ្វើឱ្យការទល់លាមករបស់អ្នកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំទាំងនេះច្រើនពេកអាច៖

  • ធ្វើឱ្យរាងកាយរបស់អ្នកហូរចេញនូវវីតាមីនចាំបាច់ និងសារធាតុចិញ្ចឹមផ្សេងទៀត មុនពេលពួកគេស្រូបចូល។ ដំណើរការនេះរំខានដល់តុល្យភាពអំបិល និងសារធាតុចិញ្ចឹមធម្មតារបស់រាងកាយអ្នក។ ដំណើរការនេះរំខានដល់ប្រសិទ្ធភាពថ្នាំដទៃទៀត ដែលអ្នកកំពុងប្រើ។
  • រោគសញ្ញាពោះវៀនមិនធ្វើចលនា ជាលក្ខខ័ណ្ឌ ដែលពោះវៀន មិនដំណើរការបានត្រឹមត្រូវ ពីវា បានចាប់ផ្តើមពឹងផ្អែកលើថ្នាំបញ្ចុះលាមកដើម្បីជំរុញកុំឲ្យវាមានចលនា។ 
  • ជាលទ្ធផលនៅពេលអ្នកឈប់ប្រើថ្នាំបញ្ចុះលាមក ការទល់លាមករបស់អ្នកអាចកាន់តែអាក្រក់ទៅ ៗ ។

ការថែរក្សាខ្លួនឯង

ដើម្បីកាត់បន្ថយឱកាសនៃការទល់លាមក៖

  • ព្យាយាមញ៉ាំឱ្យបានទៀងទាត់ និងញ៉ាំអាហារដែលមានជាតិសរសៃច្រើន រួមមានផ្លែឈើស្រស់ បន្លែនិងគ្រាប់ធញ្ញជាតិទ និងនំប៉័ង។
  • ផឹកទឹកពី ៨ ទៅ ១០ កែវ ឬវត្ថុរាវផ្សេងៗជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
  • បង្កើនសកម្មភាពរាងកាយរបស់អ្នក។
  • កុំព្រងើយកន្តើយក្នុងការ ជម្រុញឱ្យមានចលនាពោះវៀន។
  • អាហារបំប៉នជាតិសរសៃ (Sukiri) 
  • កុំពឹងផ្អែកលើថ្នាំបញ្ចុះលាមក (សូមមើលខាងក្រោម) ។

ប្រសិនបើការទល់លាមកធ្ងន់ធ្ងរ ឬមានរយៈពេលយូរជាង 3សប្តាហ៍ សូមទៅជួបពេទ្យជំនាញជាបន្ទាន់។  ក្នុងករណីដ៏កម្រ ការទល់លាមកក៏អាចជាសញ្ញានៃ ស្ថានភាពសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាជម្ងឺមហារីក ការរំខានអ័រម៉ូន ជំងឺបេះដូង ឬខ្សោយតំរងនោម។

 

ប្រភព៖ Hagen, P.T. ed., 1999. Mayo clinic guide to self-care: answers for everyday health problems. Mayo Foundation for Medical.

៦ចំណុច ដោះស្រាយបញ្ហាទល់លាមក

  1. ការបរិភោគអាហារអោយបានទៀងទាត់
  2. ការបរិភោគអាហារដែលមានកាកសរសៃច្រើនដូចជាផ្លែឈើស្រស់ បន្លែ និង គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងនំប៉័ង។
  3. ទទួលទានទឹកពី ៨ ទៅ ១០ កែវ ក្នុង១ថ្ងៃ។
  4. ធ្វើលំហាត់ប្រាណជាប្រចាំ
  5. ជៀសវាងអង្គុយយូពេក ដែលធ្វើឲ្យមិនមានចលនាពោះវៀន
  6. ជាការប្រសើរ បើអាចប្រើប្រាស់អាហារបំប៉នជាតិសរសៃ ឬ Fiber ជាជំនួយ 

***ប្រសិនបើការទល់លាមកធ្ងន់ធ្ងរ ឬមានរយៈពេលយូរជាង 3សប្តាហ៍ សូមទៅជួបពេទ្យជំនាញជាបន្ទាន់។  ក្នុងករណីដ៏កម្រ ការទល់លាមកក៏អាចជាសញ្ញានៃ ស្ថានភាពសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាជម្ងឺមហារីក ការរំខានអ័រម៉ូន ជំងឺបេះដូង ឬខ្សោយតំរងនោម។

កត្តាបង្ក

កត្តាបង្កអោយមានបញ្ហាទល់លាមក រួមមានការទទួលទានជាតិទឹកមិនគ្រប់គ្រាន់  របបអាហារមិនល្អ បរិភោគមិនទៀងទាត់ អាយុ កង្វះសកម្មភាព ការមានផ្ទៃពោះ ឬ ក្រោយសំរាល និងជំងឺផ្សេងៗ។ ការប្រើប្រាស់ឳសថផ្សេងៗ ក៏អាចបណ្តាលឱ្យទល់លាមកផងដែរ។      

ផលប៉ះពាល់ពីការទល់លាមក

ទោះបីជាការទល់លាមកអាចជាការរំខានយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយ ស្ថានភាពនៃអាការៈនេះ គ្មានអ្វីធ្ងន់ធ្ងរទេ។ ប៉ុន្តែ ការទល់លាមកអាចបណ្តាលឱ្យមានផលវិបាក ដូចជាជំងឺឬសដូងបាត និងស្នាមប្រេះ ឬដាច់រលាត នៅរន្ធគូថ។

ប្រភព៖ Hagen, P.T. ed., 1999. Mayo clinic guide to self-care: answers for everyday health problems. Mayo Foundation for Medical.