Tag: ម៉ាហូ

សព្វថ្ងៃប្រជាជនកម្ពុជាមានអត្រាកើនឡើងខ្ពស់នៃជម្ងឺរលាកក្រពះ។

ជំងឺរលាកក្រពះ គឺជាការរលាកនៃស្រទាប់ក្រពះ។ 

វាអាចកើតមានឡើងនៅពេលដែលអាសុីតក្រពះកើនឡើងដែលអាចបំផ្លាញដល់កោសិកាស្រទាប់ក្រពះ។

រោគសញ្ញា

ភាពមិនស្រួលក្នុងពោះផ្នែកខាងលើ ចង្អោរ និងក្អួតគឺជារោគសញ្ញាទូទៅបំផុតនៃជំងឺរលាកក្រពះ ។ ជំងឺរលាកក្រពះអាចបណ្តាលឱ្យហូរឈាម ដែលអាចមើលឃើញនោពេលក្អួត ឬ លាមកប្រែពណ៌ខ្មៅ។ 

កត្តាបង្កដែលអាចអោយមានជំងឺរលាកក្រពះរួមមាន

ការសេពគ្រឿងស្រវឹង អាហារមានជាតិគីមីហួសហេតុ និងប្រើឳសថ ដូចជាអាស្ពីរីន 

ការថែរក្សាខ្លួនឯង

ចៀសវាងការជក់បារី ពិសារស្រា អាហារ និងភេសជ្ជៈ ដែលបង្ករផលរំខាន់ ឬពិបាកដល់ក្រពះ ។ 

ការប្រុងប្រយ័ត្ន 

• ការប្រើថ្នាំព្យាបាលច្រើនពេក ដែលផ្ទុកជាតិម៉ាញ៉េស្យូម អាចបណ្តាលឱ្យរាគ។ 
• ជាតិកាល់ស្យូម  ឬថ្នាំអាសេតាន ដែលមានជាតិអាលុយមីញ៉ូមអាចបណ្តាលឱ្យទល់លាមកបាន។ )
• ចៀសវាងថ្នាំអាស្ពីរីន, ibuprofen, ketoprofen និង naproxen sodium ។ ថ្នាំទាំងនេះ អាចបង្កឱ្យមាន ឬធ្វើឱ្យរលាកក្រពះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។

*****ប្រសិនបើការឈឺរបស់អ្នកបន្ដរយៈពេលលើសពី1សប្តាហ៍ សូមព្យាយាមស្វែងរការការព្យាបាលជាបន្ទាន់។

ប្រភព៖ Hagen, P.T. ed., 1999. Mayo clinic guide to self-care: answers for everyday health problems. Mayo Foundation for Medical.

និយាយតាមបច្ចេកទេស ការទល់លាមក គឺជាការបត់ជើងមកមាន លាមករឹង តិចជាងបីដងក្នុងមួយសប្តាហ៍។ អ្នកក៏អាចមានអារម្មណ៍ហើមពោះ និងចង្អោរទ្រងមិនស្រួលខ្លួនម្តងម្កាលដែរ។ ការទល់លាមកគឺជារោគសញ្ញា តែមិនមែនជាជំងឺទេ។ កត្តាបង្ករបង្កឲ្យ ទល់លាមក រួមមានការទទួលទានជាតិទឹកមិនគ្រប់គ្រាន់  របបអាហារមិនល្អ បរិភោគមិនទៀងទាត់ អាយុ កង្វះសកម្មភាព ការមានផ្ទៃពោះ និងជំងឺ។ ការប្រើប្រាស់ឳសថផ្សេងៗ ក៏អាចបណ្តាលឱ្យទល់លាមកផងដែរ។ ទោះបីជាការទល់លាមកអាចជាការរំខានយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយ ស្ថានភាពនៃអាការៈនេះ មិនមានអ្វីធ្ងន់ធ្ងរទេ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយប្រសិនបើវានៅតែបន្តកើតមាន ការទល់លាមកអាចបណ្តាលឱ្យមានផលវិបាក ដូចជាជំងឺឬសដូងបាត និងស្នាមប្រេះ ឬដាច់រលាត នៅរន្ធគូថ ។

 

មនុស្សភាគច្រើនប្រើប្រាស់ថ្នាទំលាក់លាមក ពេលមានបញ្ហាទល់លាម តែ ការប្រើថ្នាំបញ្ចុះលាមកច្រើនពេកអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ ។

ការប្រើប្រាស់ថ្នាំបញ្ចុះលាមកច្រើនពេក ពិតជាអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ និងធ្វើឱ្យការទល់លាមករបស់អ្នកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ការប្រើប្រាស់ថ្នាំទាំងនេះច្រើនពេកអាច៖

• ធ្វើឱ្យរាងកាយរបស់អ្នកហូរចេញនូវវីតាមីនចាំបាច់ និងសារធាតុចិញ្ចឹមផ្សេងទៀត មុនពេលពួកគេស្រូបចូល។ ដំណើរការនេះរំខានដល់តុល្យភាពអំបិល និងសារធាតុចិញ្ចឹមធម្មតារបស់រាងកាយអ្នក។ ដំណើរការនេះរំខានដល់ប្រសិទ្ធភាពថ្នាំដទៃទៀត ដែលអ្នកកំពុងប្រើ។
• រោគសញ្ញាពោះវៀនមិនធ្វើចលនា ជាលក្ខខ័ណ្ឌ ដែលពោះវៀន មិនដំណើរការបានត្រឹមត្រូវ ពីវា បានចាប់ផ្តើមពឹងផ្អែកលើថ្នាំបញ្ចុះលាមកដើម្បីជំរុញកុំឲ្យវាមានចលនា។ 
• ជាលទ្ធផលនៅពេលអ្នកឈប់ប្រើថ្នាំបញ្ចុះលាមក ការទល់លាមករបស់អ្នកអាចកាន់តែអាក្រក់ទៅ ៗ ។

ការថែរក្សាខ្លួនឯង

ដើម្បីកាត់បន្ថយឱកាសនៃការទល់លាមក៖

• ព្យាយាមញ៉ាំឱ្យបានទៀងទាត់ និងញ៉ាំអាហារដែលមានជាតិសរសៃច្រើន រួមមានផ្លែឈើស្រស់ បន្លែនិងគ្រាប់ធញ្ញជាតិទ និងនំប៉័ង។
• ផឹកទឹកពី ៨ ទៅ ១០ កែវ ឬវត្ថុរាវផ្សេងៗជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
• បង្កើនសកម្មភាពរាងកាយរបស់អ្នក។
• កុំព្រងើយកន្តើយក្នុងការ ជម្រុញឱ្យមានចលនាពោះវៀន។
• អាហារបំប៉នជាតិសរសៃ (Sukiri) 
• កុំពឹងផ្អែកលើថ្នាំបញ្ចុះលាមក (សូមមើលខាងក្រោម) ។

ប្រសិនបើការទល់លាមកធ្ងន់ធ្ងរ ឬមានរយៈពេលយូរជាង 3សប្តាហ៍ សូមទៅជួបពេទ្យជំនាញជាបន្ទាន់។  ក្នុងករណីដ៏កម្រ ការទល់លាមកក៏អាចជាសញ្ញានៃ ស្ថានភាពសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាជម្ងឺមហារីក ការរំខានអ័រម៉ូន ជំងឺបេះដូង ឬខ្សោយតំរងនោម។

 

ប្រភព៖ Hagen, P.T. ed., 1999. Mayo clinic guide to self-care: answers for everyday health problems. Mayo Foundation for Medical.

ហឺតជាជម្ងឺពិបាកព្យាបាលមួយ និងធ្វើឲ្យអ្នកជម្ងឺពិបាកខ្លាំងណាស់។ 

ការសិក្សាជាបន្តបន្ទាប់ បង្ហាញ​ថា ការ​ប្រើប្រាស់​សារធាតុ ​គ្លូខេន ពី​វ័យ​កុមារភាព​ មាន​​ប្រសិទ្ធភាព​ បង្ការ​នឹង​ការ​វិវត្ត​នៃ​ជំងឺ​ហឺត​ និង​អាឡែកហ្សី។(1)

“ការសិក្សាពិសោធមួយធ្វើឡើងដោយប្រើគំរូនៃការដកដង្ហើមរបស់សត្វកណ្ដុះ រកឃើញថា…ការកើនឡើងនៃសមាសភាពតួរនាទីប្រព័ន្ធការពាររាងកាយ  (IL-10 ប្រឆាំងនឹងការរលាក) បន្ទាប់ពីការប្រើប្រាស់សារធាតុគ្លូខេន ។  ចំណុចចុងបញ្ចប់នៃ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ មានការធ្លាក់ចុះនៃ អការៈហឺត។ ការសិក្សាដោយបើកចំហ និង រកគំហើញថ្មីនេះ ដោយគ្មានបុរេវិនិច្ឆ័យ ពីមានការចូលរួមពី កុមារដែលមានជំងឺហឺតចន្លោះ​ អាយុពី ៦ ទៅ ១២ ឆ្នាំ ដែលមានជំងឺហឺតស្រាល  និងមធ្យម និងមិនគាំពារងឺបានគ្រប់គ្រាន់។ សារធាតុបេតាគ្លូខេន (Beta-1-3-glucan) បានបង្ហាញអោយឃើញថាវាជាថ្នាំមួយ ដែលមានសមត្ថភាព ដ៏ខ្លាំងក្លា ទៅលើការផលិត interferon-gamma ក្នុងការជម្រុញ macrophages និងក្នុងភាពខុសគ្នារបស់វា ទៅនឹងកោសិកា ដែលមានអង់ទីករ។(2)

(1) Asthma:  Ilka Noss,  Doekes G, et al, “Comparison of the potency of a variety of B-glucans to induce cytokine production in human whole blood,” Innate Immun, 19(1): 10-19, PMID: 22653750, Feb 2013.

(2)Sarinho E, Medeiros D, Schor D, Silva A R, Sales V, Mottta ME, Costa A, Azoubel A, Rizzo JA; “Production of interleukin-10 [anti-inflammatory cytokine] in asthmatic children after Beta-1-3 glucan;” Allergol Immuopathol (Madr): PMID 19912977; Vol 37, Num 4:188-92, July-Aug 2009.

1. ការបរិភោគអាហារអោយបានទៀងទាត់
2. ការបរិភោគអាហារដែលមានកាកសរសៃច្រើនដូចជាផ្លែឈើស្រស់ បន្លែ និង គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងនំប៉័ង។
3. ទទួលទានទឹកពី ៨ ទៅ ១០ កែវ ក្នុង១ថ្ងៃ។
4. ធ្វើលំហាត់ប្រាណជាប្រចាំ
5. ជៀសវាងអង្គុយយូពេក ដែលធ្វើឲ្យមិនមានចលនាពោះវៀន
6. ជាការប្រសើរ បើអាចប្រើប្រាស់អាហារបំប៉នជាតិសរសៃ ឬ Fiber ជាជំនួយ 

***ប្រសិនបើការទល់លាមកធ្ងន់ធ្ងរ ឬមានរយៈពេលយូរជាង 3សប្តាហ៍ សូមទៅជួបពេទ្យជំនាញជាបន្ទាន់។  ក្នុងករណីដ៏កម្រ ការទល់លាមកក៏អាចជាសញ្ញានៃ ស្ថានភាពសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាជម្ងឺមហារីក ការរំខានអ័រម៉ូន ជំងឺបេះដូង ឬខ្សោយតំរងនោម។

កត្តាបង្ក

កត្តាបង្កអោយមានបញ្ហាទល់លាមក រួមមានការទទួលទានជាតិទឹកមិនគ្រប់គ្រាន់  របបអាហារមិនល្អ បរិភោគមិនទៀងទាត់ អាយុ កង្វះសកម្មភាព ការមានផ្ទៃពោះ ឬ ក្រោយសំរាល និងជំងឺផ្សេងៗ។ ការប្រើប្រាស់ឳសថផ្សេងៗ ក៏អាចបណ្តាលឱ្យទល់លាមកផងដែរ។      

ផលប៉ះពាល់ពីការទល់លាមក

ទោះបីជាការទល់លាមកអាចជាការរំខានយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយ ស្ថានភាពនៃអាការៈនេះ គ្មានអ្វីធ្ងន់ធ្ងរទេ។ ប៉ុន្តែ ការទល់លាមកអាចបណ្តាលឱ្យមានផលវិបាក ដូចជាជំងឺឬសដូងបាត និងស្នាមប្រេះ ឬដាច់រលាត នៅរន្ធគូថ។

ប្រភព៖ Hagen, P.T. ed., 1999. Mayo clinic guide to self-care: answers for everyday health problems. Mayo Foundation for Medical.